II Ogólnopolska Konferencja Naukowa
Toksyny – przegląd i badania

Choroba Parkinsona (ch.P.) jest drugą, po chorobie Alzheimera, najczęściej występującą chorobą neurodegeneracyjną przejawiającą się przewlekle postępującym zaburzeniem ruchowym na skutek śmierci komórek dopaminergicznych w mózgu. Współczesna medycyna nie dysponuje jednak leczeniem przyczynowym, a stosowana farmakoterapia działa jedynie objawowo. Brakuje też skutecznych metod diagnostycznych i rozpoznanie ch.P. jest tylko rozpoznaniem klinicznym. Cechą patologiczną u tych chorych jest występowanie w mózgu ciał Lewiego, tworzonych głównie przez agregaty konformacyjnie zmienionego białka alfa-synukleiny (ASN), które rozprzestrzeniają się wraz z rozwojem choroby. Co istotne, u pacjentów z ch.P. nawet 10 lat przed wystąpieniem objawów motorycznych, a więc diagnozą, pojawiają się symptomy ze strony układu pokarmowego i zaburzenia powonienia. W okresie tym stwierdza się też obecność patologicznej ASN w różnych odcinkach przewodu pokarmowego i opuszkach węchowych. Kontrowersyjna parę lat temu hipoteza prionowego mechanizmu rozprzestrzeniania się ASN wydaje się tłumaczyć wczesne objawy choroby występowaniem patologicznych form ASN poza ośrodkowym układem nerwowym (OUN). Doniesienia o związku między występowaniem ch.P. a dysbiozą w jelitach dodatkowo wspierają tę hipotezę, która staje się̨ coraz szerzej akceptowana. Sugeruje się, że dysbioza może indukować w jelitowym układzie nerwowym przyjmowanie przez ASN nieprawidłowej konformacji, która następnie rozprzestrzenia się w sposób prionopodobny w obrębie osi jelitowo-mózgowej.

Aktualna wiedza na temat czynników biochemicznych i komórkowych pośredniczących w propagacji patologicznej ASN i jej rozprzestrzeniania się wzdłuż osi jelitowo-mózgowej może być ukierunkowana zarówno na interwencje terapeutyczne jak i cele diagnostyczne. Ponadto rozwijane są obecnie podejścia terapeutyczne oparte na modulowaniu mikrobioty jelitowej w celu zapobiegania powstawania patologicznej ASN, jak również badanie mikrobiomu jelitowego w podejściu diagnostycznym ch.P. Należy zauważyć, że celowanie w mikrobiotę jelitową oraz patologiczną ASN obecną poza OUN wydają się być atrakcyjnymi kierunkami badań nad rozwojem strategii neuroprotekcyjnych i metod leczenia przyczynowego oraz rozwoju markerów wczesnej diagnostyki ch.P.